Stel. Jij maakt toevallig een mooie of pakkende foto van een belangrijke gebeurtenis en plaatst deze op Twitter of Facebook. Niks aan de hand zou je denken. Maar een dag later vind je jouw foto in de krant, zonder dat je naam erbij wordt vermeld. Wat dan? Mag dit eigenlijk wel?
Over dit soort situaties is nog veel onduidelijkheid. Er zijn gevallen bekend dat de gebeurt is en de partij die de foto's heeft 'gejat' van de oorspronkelijke fotograaf veroordeeld zijn.
Maar waarom bestaat deze onduidelijkheid nou eigenlijk?
Incidental journalists.
Bijna iedereen is in het bezit van een smartphone, de technologie die in deze smartphones aanwezig zijn worden steeds beter. Dit betekent vaak ook dat zij van een steeds betere camera worden voorzien. Op deze manier kan iedereen, altijd en overal foto's maken. Dit zal zorgen voor een toename van de zogenaamde 'incidental journalists'. Dit zijn mensen die toevallig op de plaats van een nieuwsfeit zijn en er een foto van nemen waarna hij via social media de wereld in word gestuurd.
Gebruiksrechten.
Weinig social media gebruikers zijn er bekend mee, maar elk platform dat je gebruikt heeft zijn eigen gebruiksovereenkomst. Deze overeenkomsten bestaan vaak uit lange teksten en worden daardoor door de meeste gebruikers niet gelezen. Hierdoor is men vaak niet op de hoogte van de verschillen tussen Facebook, Twitter, Instagram, enz. qua gebruiksrechten van geplaatste beelden.
Naast deze gebruiksrechten heb je ook nog de algemene auteursrechten. Maar wanneer heeft een van deze twee nou meer waarde? Twitter heeft ooit de uitspraak gedaan dat de Twitteraars eigenaar blijven van de foto's, maar dat deze foto's wel over genomen mogen worden door nieuwsmedia. Dit op voorwaarde dat ze gebruik maken van de officiële embed-funcie.
Naast de gebruiksrechten heb je ook nog de eigendomsrechten, de portretrechten en de beeldrechten. Een fotograaf kan nog steeds het eigendomsrecht op de foto hebben, maar het gebruiksrecht (bewust of onbewust) overgedragen hebben aan het platform waarop de foto gepubliceerd werd.
Je moet dus al bijna een juridisch expert zijn om al deze rechten te begrijpen en te kunnen toepassen. En de meeste gebruikers zijn dat niet!
Is er een oplossing?
Volgens mij is er voor dit probleem geen snelle oplossing. Twitter en Facebook zijn net uit hun kindertijd en zijn dus nog erg jong. Helaas word dit probleem niet opgelost door te wachten op de volwassenheid van de social media.
Het gratis downloaden van muziek is hier een goed voorbeeld van, Napstar werd jaren geleden opgedoekt omdat dit illegaal was. Maar daarnaast zijn er nog steeds torrent-netwerken die het mogelijk maken alles gratis te downloaden.
Er wordt veel gesproken over een uniforme internationale regeling die de verspreiding, het gebruik en aankoop van foto’s via sociale media moet reglementeren, los van de specifieke gebruiksovereenkomsten op elk platform afzonderlijk.
Waarom niet de keuze bij de maker?
Wat mij betreft ligt de keuze bij de maker van de foto, hij of zij bepaalt of er al dan niet betaald moet worden voor het beeld wat hij of zij online publiceert. Op het moment heb je nog niet de mogelijkheid om dit aan te geven op je social network. Er zou een pop-up venster moeten verschijnen wanneer je een foto van een ander wil dowonloaden waarin aangegeven wordt wat de fotograaf wil. Na een eventuele kleine betaling zal de download starten.Een simpele maar effectieve oplossing lijkt me!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten